Analiza wyników ankiety "Fantastyka, a science fiction, fantasy i horror - terminologia"
Drodzy ankietowicze, w związku z faktem, że często w ankietach (zarówno tych krótkich, jak i tych bardziej rozbudowanych) dostrzegam tendencję do traktowania terminu “fantastyka” jako synonim terminu “fantasy”, a termin “science fiction” traktowany jest jako odrębny w odniesieniu do “fantastyki” lub też na odwrót, gdzie "science fiction" to "fantastyka" lecz "fantasy" już nie, pozwolę sobie na małe sprostowanie.
“Fantastyka” jest pojęciem nadrzędnym do “fantasy” i “science fiction”. Fantastyka to gatunek literacki (i nie tylko literacki), który dzieli się na podgatunki, którymi są zarówno fantasy, jak i science fiction (inaczej fantastyka naukowa), a nawet w klasycznym podziale zalicza się tu też horror.
Dlatego zarówno fantasy to fantastyka, ale i science fiction to też fantastyka, mimo, że te dwa podgatunki znacząco różnią się od siebie. Więc jeśli podajesz w ankiecie podział na różne gatunki czy to literackie, czy to filmowe i wpisujesz fantastyka, a potem osobno science fiction to domyślam się, że w tym pierwszym przypadku chodziło ci raczej o fantasy i potraktowałeś te terminy jako synonimy co jest dla mnie (wielbicielki literackiej, szeroko rozumianej fantastyki) rażącym błędem, tak samo zresztą jak pytanie czy wolisz fantastykę czy fantasy. Do podziału gatunków literackich czy filmowych należy wpisać albo tylko fantastyka (uznając, że już w tym jednym pojęciu ujęte są wszystkie jej podgatunki), albo osobno fantasy i science fiction, a w odniesieniu do pytania co wolisz powinno się wpisać - scien fiction czy fantasy (ewentualnie fantastykę naukową czy fantasy).
Dla porównania podam przykład z innej dziedziny. Czy logicznie brzmi pytanie "czy wolisz psy czy owczarki niemieckie"? Raczej nie jest to logiczne, skoro owczarek to też pies, jednak nie każdy pies to owczarek, prawda? Wiec prędzej spytamy "czy wolisz owczarki czy labradory" albo ogólnie psy lub całkowicie inny gatunek np. "czy wolisz psy czy koty" i wtedy takie pytania mają sens.
Jak wspomniałam wcześniej, do fantastyki zaliczany jest też niekiedy horror, jednak wraz z rozwojem tego gatunku literackiego często w jego skład zaczęły wchodzić dzieła, którym dużo bliżej np. do thrillera niż fantastyki i w obecnych czasach można potraktować horror jako odrębny rodzaj literatury.
Czy znasz takie rozgraniczenie terminologiczne w stosunku to tego rodzaju gatunków literackich lub filmowych?