Analiza wyników ankiety "Jak Dużo Wiem..."

Dlaczego fenki mają nieproporcjonalnie duże uszy?  
Służą one do chłodzenia ciała.     Fenek to odmiana lisa pu­styn­ne­go żyjącego w rejonie Sahary. Duże uszy służą mu przede wszyst­kim do ter­mo­re­gu­la­cji ciała. Żywi się głównie owadami, małymi jasz­czur­ka­mi i gry­zo­nia­mi. Ze względu na łagodne uspo­so­bie­nie w nie­któ­rych re­gio­nach świata jest hodowany jako zwierzę domowe.
Flaga jakiego państwa była jednokolorowa?  
Libii     11 li­sto­pa­da 1977 roku Libia przyjęła flagę całą zieloną. Kolor sym­bo­li­zo­wał islam i re­wo­lu­cję agrarną, a jedna barwa równość oby­wa­te­li. Flaga została zmie­nio­na po obaleniu Ka­da­fie­go w 2011 roku.
Jakie miasto było stolicą Brazylii, zanim przeniesiona została ona do Brasilii?  
Rio de Janeiro     Rio było stolicą Bra­zy­lii od 1763 do 1960, zarówno w czasach ko­lo­nial­ny­ch, jak i już po uzy­ska­niu nie­pod­le­gło­ści. Z po­pu­la­cją 6,3 mi­lio­nów miesz­kań­ców jest drugim co do wiel­ko­ści miastem Bra­zy­lii, po Sao Paulo (11 mi­lio­nó­w).
Skąd pochodzi potrawa zwana Carpaccio?  
Z Wenecji     Wy­my­ślił je w 1950 re­stau­ra­tor Giu­sep­pe Ci­pria­ni, gdy klient­ka - hrabina Mo­ce­ni­go - po­in­for­mo­wa­ła go, że doktor zalecił jej surowe mięso. Nowe danie przy­po­mi­na­ło mu działa we­nec­kie­go malarza re­ne­san­so­we­go Vittore Car­pac­cio.
Co oznacza kolor czerwony w oznaczeniu szlaku turystycznego?  
Szlak główny     Przy­ję­ło się, że kolory szlaków pie­szych od­zwier­cie­dla­ją ich stopień trud­no­ści - to jednak nie­praw­da. W przy­pad­ku szlaków pie­szych zna­ko­wa­nych przez PTTK, kolory zwią­za­ne są z dłu­go­ścią i „waż­no­ścią” szlaku: czarny i żółty to krótki szlak doj­ścio­wy (na ich trasie raczej nie po­win­ni­śmy liczyć na atrak­cyj­ne miej­sca­), zielony to szlak do­pro­wa­dza­ją­cy do cha­rak­te­ry­stycz­nych miejsc, nie­bie­ski to szlak da­le­ko­bież­ny, a czer­wo­ny to szlak główny, w górach za­zwy­czaj pro­wa­dzi przez naj­wyż­sze punkty pasma.
Który narkotyk uzyskuje się z widocznego na zdjęciu, powszechnie występującego w Polsce, maku polnego?  
Żadnego narkotyku się nie uzyskuje   Za­war­tość morfiny w maku polnym jest zni­ko­ma. Opium uzy­sku­je się z maku le­kar­skie­go, który nie wy­stę­pu­je w stanie dzikim, a jego uprawa jest ściśle kon­tro­lo­wa­na.
Dlaczego baobaby mają takie grube pnie?  
Do przechowywania wody.     Pień baobaba może prze­cho­wy­wać do 120,000 litrów wody, dzięki czemu drzewo jest w stanie z po­wo­dze­niem prze­trwać porę suchą. Abo­ry­ge­ni Au­stra­lij­scy używali ba­oba­bów jako źródła wody.
Pokrzywę można jeść, m.in. jako dodatek do sałatek. Co należy zrobić, aby uniknąć przy tym poparzenia?  
Sparzyć ją gorącą wodą     Za parzące wła­ści­wo­ści po­krzy­wy od­po­wie­dzial­ne są hi­sta­mi­na i kwas mrów­ko­wy. Obie te sub­stan­cje in­ak­ty­wu­ją się w tem­pe­ra­tu­rze ok. 60°C
Do czego miecznik używa swojego miecza?  
Do polowania     Miecz­ni­ki roz­pę­dza­ją się do dużych pręd­ko­ści (to jedne z naj­szyb­szych ryb), po czym wpadają w ławicę ryb, ude­rza­jąc je swoim mie­czem. Nie prze­bi­ja­ją ich, a tylko ogłu­sza­ją ude­rza­jąc kra­wę­dzią miecza.
Co to za instrumenty?  
Kobzy.     Kobza była ulu­bio­nym in­stru­men­tem ukra­iń­skich Ko­za­kó­w, a kob­zia­rze oto­cze­ni byli po­wszech­nym sza­cun­kiem.
W którym kraju powstał kot Garfield?  
W Stanach Zjednoczonych     Pierw­szy pasek ko­mik­so­wy z Gar­fiel­dem w roli głównej został stwo­rzo­ny przez Jima Davisa w roku 1978. Do roku 2013 Gar­field pojawił się w 2580 cza­so­pi­smach na całym świecie - co zostało wpisane do Księgi Re­kor­dów Gu­ines­sa jako naj­bar­dziej roz­po­wszech­nio­ny pasek ko­mik­so­wy.
Z posiadania ilu gwiazdek znany jest ten hotel?  
7 gwiazdek     Burj Al Arab okre­śla­ny jest mianem naj­bar­dziej luk­su­so­we­go hotelu na świe­cie. W rze­czy­wi­sto­ścia żadna licząca się or­ga­ni­za­cja nie przy­zna­je więcej niż pięciu gwiaz­de­k, więc takie okre­śle­nia są czystym mar­ke­tin­giem. Zarząd hotelu twier­dzi, że sami tego okre­śle­nia nie pro­pa­gu­ją, a po­cho­dzi ono od dzien­ni­ka­rzy.
Co dosłownie oznacza słowo "Biblia"?  
"Księgi"     Słowo biblia po­cho­dzi z ła­ciń­skie­go "biblia sacra" czyli "święte księ­gi­".
Jak nazywało się miasto Katowice w latach 1953-1956?  
Stalinogród     W całym bloku wschod­nim prze­mia­no­wy­wa­no miasta na cześć ra­dziec­kie­go wodza. Los ten spokał m.in. buł­gar­ską Warnę (w 1949-1956 Sta­li­n), ukra­iń­ski Donieck (w 1924-1961 Sta­li­no) czy nie­miec­ki Eisen­hüt­ten­stadt (1952-1961 Sta­lin­stad­t).
W jakim kraju najliczniej gnieździ się bocian biały?  
W Polsce     Bocian gniaz­du­je na znacz­nym ob­sza­rze Europy, od Hisz­pa­nii do Łotwy. Jednak naj­czę­ściej (ok. 23% po­pu­la­cji) wybiera Polskę.
Co dosłownie oznacza imię "Zofia"?  
Wiedzę     Zofia (So­phia) to mądrość po grecku i po ła­ci­nie. Słowo "fi­lo­zo­fia" oznacza zaś do­słow­nie "u­mi­ło­wa­nie wie­dzy­".
Na kogo szkolił się Tom Cruise, zanim został aktorem?  
Księdza     W mło­do­ści Tom uczęsz­czał do se­mi­na­rium fran­cisz­ka­nów w Cin­cin­na­ti i chciał zostać ka­to­lic­kim księ­dzem. W roku 1990 za­an­ga­żo­wał się w dzia­łal­ność scjen­to­lo­gów poprzez swoją pierw­szą żonę, Mimi Rogers. Od tego czasu jest zde­kla­ro­wa­nym pro­pa­ga­to­rem Ko­ścio­ła Scjen­to­lo­gicz­ne­go.
Kto wystąpił na rozkładówce pierwszego w historii wydania Playboya? (w roku 1953)  
Marylin Monroe     Zdjęcia Marylin Monroe umiesz­czo­no zarówno na okład­ce, jak i roz­kła­dów­ce. Same zdjęcia wy­ko­na­ne były z myślą o przy­go­to­wa­niu ka­len­da­rza. Dziś eg­zem­pla­rze pierw­sze­go numeru Play­boya osią­ga­ją ceny około 5,000 do­la­rów.
Gdzie urodził się słynny rewolucjonista Che Guevara?  
W Argentynie     Ernesto Guevara urodził się w Ro­sa­rio, w ro­dzi­nie o ko­rze­niach hisz­pań­skich i ba­skij­skich. Jego le­wi­co­we poglądy za­szcze­pił w nim ojciec, za­pa­lo­ny zwo­len­nik re­pu­bli­ka­nów wal­czą­cych w hisz­pań­skiej wojnie do­mo­wej. Często przyj­mo­wał on w domu we­te­ra­nów wojny.
Jaką rolę w roślinie tytoniu pełni nikotyna?  
Odstrasza i truje owady.       Ni­ko­ty­na jest dla owadów silną neu­ro­tok­sy­ną. Wiele innych roślin także ją pro­du­ku­je, choć żadna nie ma tak wy­sy­okiej za­war­to­ści ni­ko­ty­ny, jak tytoń. Dzięki temu tytoń jest odporny na szkod­ni­ki (poza kilkoma ga­tun­ka­mi, które się do niej przy­sto­so­wa­ły) i co za tym idzie łatwy w upra­wie. W nie­któ­rych re­gio­nach świata stał się wręcz in­wa­zyj­nym chwa­stem wy­pie­ra­ją­cym lokalne gatunki roślin.
Jaka roślina posiada największe kwiaty?
Raflezja     Naj­więk­szym kwiatem ma świecie jest ra­fle­zja (bo­ta­nicz­nie Bu­kiet­ni­ca Ar­nol­da­). Rośnie na te­re­nach lasów rów­ni­ko­wych Borneo i Su­ma­try. Jej kwiaty mają do 1m śred­ni­cy i 10kg wagi.
Co znajduje się wewnątrz dziury w serze?  
Dwutlenek węgla     Dwu­tle­nek węgla wy­dzie­la­ny jest przez bak­te­rie żywiące się kwasem mle­ko­wym. Dawniej pró­bo­wa­no tak przy­go­to­wać ser, by dziur było jak naj­mniej - uważane były za wadę. Wy­ni­ka­ło to ze sprze­da­wa­nia sera nie na wagę, tylko na sztuki. Ser mający we­wnątrz dużo dziur był w oczach ku­pu­ją­ce­go "o­szu­ka­ny­".
Które imperium jako pierwsze na świecie oficjalnie przyjęło chrześcijaństwo jako swoją religię?  
Królestwo Aksum.     Około 316 roku n.e. Fru­men­cjusz i jego brat Edezjusz z Tyru zostali wzięci w etiopską niewolę. Tam dostali pozycję, która za­pew­nia­ła im zaufanie króla i na­wra­ca­li członków kró­lew­skie­go dworu na chrze­ści­jań­stwo. Etiopia, naj­więk­sze imperium w tamtym czasie, było drugim pań­stwe­m, który ofi­cjal­nie przyjął chrze­ści­jań­stwo (pierw­szym była Ar­me­nia­).
Gdzie rozgrywa się akcja powieści Alberta Camus "Dżuma"?  
W Oranie.     Akcja rozgrywa się w Oranie, jak pisał Camus: "zwykłym mieście, będącym niczym więcej jak pre­fek­tu­rą fran­cu­ską na wybrzeżu al­gier­ski­m".
Owoc jakiej rośliny nazywany jest owocem kiwi?  
Aktinidii.     Po­wszech­nie handluje się owocami ak­ti­ni­dii sma­ko­wi­tej. Ostatnio rośnie także po­pu­lar­ność nowej odmiany ak­ti­ni­dii chiń­skie­j, dającej owoce o żółtym miąższu. Jednym z głównych pro­du­cen­tów kiwi jest Nowa Ze­lan­dia.
Czego gatunkiem jest melon?  
Ogórka.     Bo­ta­nicz­na nazwa to ogórek melon, z rodzaju ogórek, z rodziny dy­nio­wa­tych. Podobnie jak inne ogórki, melon w 90% składa się z wody.
Która duża impreza sportowa słynie z truskawek z bitą śmietaną?  
Turniej tenisowy Wimbledon.     Co roku podczas Wim­ble­do­nu zużywa się ok. 30 ton tru­ska­wek i 7 tys. litrów śmie­ta­ny.
Która niebezpieczna ryba oddycha powietrzem atmosferycznym?  
Węgorz elektryczny.     Węgorze elek­trycz­ne żyją w błot­ni­stych wodach mokradeł basenu Orinoko. Są dobrze przy­sto­so­wa­ne do tego ubogiego w tlen śro­do­wi­ska, od­dy­cha­jąc po­wie­trzem at­mos­fe­rycz­nym przy pomocy spe­cjal­ne­go organu w jamie ustnej. Mniej więcej raz na dziesięć minut muszą się wynurzyć i za­czerp­nąć po­wie­trza, gdyż skrzela nie do­star­cza­ją im ilości tlenu wy­star­cza­ją­cej do prze­ży­cia.
Który komiks o superbohaterze był pierwszy?  
Superman.     Superman po raz pierwszy pojawił się w cza­so­pi­śmie ko­mik­so­wym Action Comics w roku 1938. En­tu­zja­stycz­ny odbiór tej postaci skłonił wydawcę (DC Comics) do wpro­wa­dze­nia na­stęp­nych su­per­bo­ha­te­ró­w, czego efektem było po­ja­wie­nie się Batmana w roku 1939. Kon­ku­ren­cyj­ne wy­daw­nic­two Marvel Comics od­po­wie­dzia­ło na to kilkoma mniej znanymi po­sta­cia­mi (naj­pierw Czło­wie­kie­m-Po­chod­nią­), a w końcu Ka­pi­ta­nem Ameryka w roku 1941. Spi­de­r-Man pojawił się dużo później, w roku 1962.
Który z serów nie jest holdenderski?  
Radamer.     Radamer pro­du­ko­wa­ny jest od 1991 roku w Radzyniu Po­la­skim. Powstał przez przy­pa­de­k, na skutek po­my­le­nia szcze­pion­ki ba­te­ryj­nej. Otrzy­ma­ny ser smakiem i dużymi dziurami przy­po­mi­na Maz­da­me­r, stąd pomysł na nazwę.
Z czego jest wytwarzany likier Curaçao?  
Z pomarańczy.     Curaçao jest wy­­twa­­rza­­ne ze skórek go­rz­kich po­­ma­­ra­ń­czy (Citrus au­­ra­n­tiu­­m). Nazwa likieru wywodzi się od wyspy Curaçao u wy­­brze­­ży We­­ne­­zu­­e­li, na której w prze­­szło­­­ści upra­­wia­­no gatunek tej po­­ma­­ra­ń­czy. Po­ma­rań­cza gorzka ze względu na swój smak ma także wła­ści­wo­ści lecz­ni­cze i jest wy­ko­rzy­sty­wa­na w me­dy­cy­nie jako środek po­pra­wia­ją­cy tra­wie­nie poprzez zwięk­sza­nie wy­dzie­la­nia soku żo­łąd­ko­we­go.
Którego zboża produkuje się najwięcej na świecie?  
Kukurydzy.     W roku 2007 na świecie zebrano 792 mln ton ku­ku­ry­dzy, 659 mln ton ryżu i 606 mln ton psze­ni­cy. Reszta zbóż ma zde­cy­do­wa­nie mniejszy udział w glo­bal­nej pro­duk­cji.
Co jest substancją czynną gazu pieprzowego, używanego do samoobrony?  
Kapsaicyna, znana z papryki.     Sub­stan­cją czynną gazu pie­przo­we­go jest kap­sa­icy­na ala­li­do­wa. Osoby po­szko­do­wa­ne powinny - podobnie jak w przy­pad­ku zje­dze­nia zbyt ostrej papryki - prze­my­wać skórę tłusz­czem lub wodą z mydłem; unikać samej wody.
Gdyby pocisk wykonany był ze złota, jakie miałby cechy?  
Byłby przeciwpancerny.     Gęstość złota to 19,320 kg/m3 - jest prawie dwu­krot­nie wyższa od ołowiu. Prze­wyż­sza też gęstość zu­bo­żo­ne­go uranu uży­wa­ne­go do pro­duk­cji amunicji prze­ciw­pan­cer­nej. Tak wysoka gęstość oznacza, że złoty pocisk miałby dużo większą masę, niż ołowiany tego samego rozmiaru - a co za tym idzie, dużo większą energię ki­ne­tycz­ną.
Co zazwyczaj jest źródłem ciśnienia prowadzącego do erupcji wulkanu?  
Odgazowanie magmy.     Cały proces roz­po­czy­na się, gdy gorąca magma jest unoszona przez kon­wek­cję do komory wulkanu. Ponieważ ci­śnie­nie wewnątrz komory jest niższe, niż we wnętrzu ziemi, magma zaczyna uwalniać gaz. Od­ga­zo­wa­na magma staje się cięższa, przez co tonie, za­stę­po­wa­na nową, która znów od­ga­zo­wu­je. W ten sposób rośnie ci­śnie­nie w komorze, osta­tecz­nie do­pro­wa­dza­jąc do eks­plo­zji.